вы́хадзец, ‑дца, м.

1. Той, хто перайшоў з аднаго сацыяльнага асяроддзя ў другое. Выхадзец з нізоў.

2. Прышэлец адкуль‑н.; перасяленец. Польскія народныя песні і казкі прынеслі з сабою на Навагрудчыну выхадцы з Велікапольшчы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праўдалю́б, ‑а, м.

Той, хто любіць праўду, дамагаецца справядлівасці. Сама ж яснасць грамадскіх ідэалаў здымае канфліктаў развіцця, суровасці і бязлітаснасці дыялектыкі. Забываць гэта — забываць аб прыродзе жыцця ўвогуле, аб традыцыях вялікага праўдалюба Багдановіча ў прыватнасці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клубі́ць, ‑біць; незак.

1. што. Узнімаць клубамі пыл, дым, пару і пад. З-за гор — пражэктары промняў, Туман клубіла цясніна... Лойка.

2. Разм. Тое, што і клубіцца. І клубіў чорны дым, Быццам рой кажаноў ашалелых. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сапера́ві, нескл., н.

1. Вінны сорт грузінскага вінаграду.

2. Сорт вінаграднага віна. Я не веру ў чыстасць чыстаплюяў, Мёд іх слоў гарчэй смалы на справе, Не, не з імі чарку разап’ю я Чыстага, густога сапераві. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спаконве́чны, ‑ая, ‑ае.

Які існуе спакон вякоў, спрадвечны; пастаянны. І гудок пралятаў над, глухім гарадком І ляцеў за раку ў спаконвечныя нетры. Зарыцкі. Вобраз вячэрняй зоркі — гэта ж і ёсць спаконвечны вобраз беларускай народнай песні. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

берасця́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да бяросты; зроблены з бяросты. Берасцяны кошык. Берасцяная труба. Берасцяны дзёгаць. □ Я хацеў табе сёння Ліст пісаць на кары берасцянай, Як пісалі калісьці Каханым сваім Палачане. Лойка.

•••

Берасцяныя граматы гл. грамата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урбаніза́цыя, ‑і, ж.

Гістарычны працэс, звязаны з канцэнтрацыяй насельніцтва, эканамічнага і культурнага жыцця ў буйных гарадах. Адзін з асноўных працэсаў, які адбываецца сёння на нашых вачах, — урбанізацыя краіны. Лойка. // Пашырэнне рыс, асаблівасцей, уласцівых гораду, на вясковае жыццё.

[Ад лац. urbus — горад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аб’ектывізава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад аб’ектывізаваць.

2. у знач. прым. Рэальны, які аб’ектыўна існуе, тыпізаваны. Паэтызуючы рэвалюцыю, іх творцы [аўтары паэм 20‑х гадоў] не спынялі яшчэ ўвагі на канкрэтных падзеях, не ўздымаліся да стварэння аб’ектывізаванага вобраза героя рэвалюцыі. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замле́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Анямелы, адзеравянелы. Жанчына паспрабавала ўзняцца, але замлелыя ногі не слухаліся, і яна зноў апусцілася на траву. Стаховіч.

2. Млявы, вялы, расслаблены (пра стан чалавека). Пазірквае з ваўчка пагляд здзіўлены Замлелага малойчыка — вартаўніка. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пачуўшы галасы і рыпенне варот, на двор выбег Лёнька. Гамолка. Пад рыпенне гордых мачтаў Расслухаў я ў марскім гуле Калыскі скрып і голас матчын. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)