conscript

[kənˈskrɪpt]

1.

v.t.

1) набіра́ць (у во́йска)

2) канфіскава́ць (для дзяржа́ўнага ўжы́тку)

2.

adj.

прызва́ны (у во́йска)

3. [ˈkɑ:nskrɪpt]

n.

прызыўні́к -а́ m., прызыўны́ -о́га m.; навабра́нец -ца, рэ́крут -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

юрыды́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Звязаны з заканадаўствам, прававымі нормамі і іх практычным прымяненнем. Юрыдычнае пытанне. Юрыдычны доказ. Юрыдычная практыка. □ Пакуль школа не была яшчэ здадзена, Лабановіч адчуваў пад нагамі нейкі юрыдычны грунт, меў законную падставу заставацца там. Колас. // Звязаны з вывучэннем і навуковай распрацоўкай правазнаўства, юрыспрудэнцыі. Юрыдычная адукацыя. Юрыдычны факультэт. Юрыдычная тэрміналогія.

2. Такі, які мае афіцыйнае, фармальнае права на што‑н. Юрыдычны ўладальнік.

3. Які мае адносіны да юрыста, складаецца з юрыстаў. Юрыдычная грамадскасць.

•••

Юрыдычная асоба гл. асоба.

Юрыдычная кансультацыя — установа з калегіі адвакатаў для аказання юрыдычнай дапамогі насельніцтву і растлумачэння дзеючага заканадаўства.

Юрыдычны акт — рашэнне дзяржаўнага органа, якое ўстанаўлівае пэўныя правы і абавязкі грамадзян, калектываў, арганізацый, ажыццяўленне якіх забяспечваецца дзейнасцю дзяржаўнага апарату і судоў.

[Ад лац. juridicus — судовы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мандары́н 1, ‑а, м.

1. Вечназялёнае пладовае цытрусавае дрэва сямейства рутавых, якое расце на поўдні. Квітнелі стройныя, тонкія дрэўцы мандарынаў. Самуйлёнак.

2. Кісла-салодкі духмяны плод гэтага дрэва.

[Фр. mandarine ад ісп. mandarin.]

мандары́н 2, ‑а, м.

Гіст. Еўрапейская назва дзяржаўнага чыноўніка ў старым феадальным Кітаі. У паланкіне, раскінуўшыся, сядзеў мандарын у шырокім сінім шаўковым халаце. Маўр.

[Партуг. mandarin ад перс. mantrin — саветнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хава́льнік, ‑а, м.

1. Той, хто хавае што‑н., кладзе ў невядомае для іншых месца.

2. Службовая асоба ў музеях, бібліятэках, архівах, якая захоўвае, зберагае што‑н. Хавальнік рукапісных фондаў. □ Нядаўна савецкі і зарубежны друк абышло паведамленне пра знаходку, якую галоўны хавальнік Дзяржаўнага Эрмітажа І.Г. Спаскі назваў надзеяй веку ў нумізматыцы. «Помнікі».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абсалюты́зм

(фр. absolutisme, ад лац. absolutus = поўны, неабмежаваны)

форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада поўнасцю належыць адной асобе, неабмежаваная манархія, самадзяржаўе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кірава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. кіраваць (у 1, 2 знач.). Кіраванне машынай. Кіраванне дзяржавай.

2. Дзейнасць органаў дзяржаўнай улады. Метады дзяржаўнага кіравання.

3. Сукупнасць прыбораў, пры дапамозе якіх кіруюць машынай, механізмам і пад. Аўтаматычнае кіраванне.

4. Сінтаксічная сувязь, якая выражаецца ў тым, што адно слова патрабуе пасля сябе дапаўнення ў пэўным склоне. Дзеяслоўнае кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяржа́ўнасць, ‑і, ж.

1. Дзяржаўны лад, дзяржаўная арганізацыя. Палессе выявіла ў сабе многа людзей, якія ў гады вайны сталі народнымі героямі ў справе змагання беларускага парода за сваю волю і незалежнасць, за сваю нацыянальную дзяржаўнасць. Чорны.

2. Уласцівасць дзяржаўнага. — Тут нават, калі ўжо так гаварыць, справа не ў грашах, а ў справядлівасці, у дзяржаўнасці нашай лініі. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мана́рхія

(лац. monarchia, ад гр. monarchia)

форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць адной асобе — манарху, а таксама дзяржава з такой формай кіравання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэгла́мент

(фр. réglement, ад лац. regula = правіла)

1) сукупнасць правілаў, якія вызначаюць парадак дзейнасці дзяржаўнага органа, установы, арганізацыі;

2) парадак вядзення пасяджэнняў, канферэнцый, з’ездаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прэс-сакрата́р

(англ. press-secretary)

асоба, упаўнаважаная тлумачыць пазіцыю якога-н. афіцыйнага органа, дзяржаўнага дзеяча сродкам масавай інфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)