на¹, прыназ.
I. з В і М.
1. Ужыв. пры абазначэнні месца ці прадмета, на паверхні якога знаходзіцца хто-, што-н. або куды накіраваны рух, дзеянне.
На стале.
Напісаць на паперы.
Легчы на ложак.
Выйсці на паляну.
2. Ужыв. пры абазначэнні месца або часу дзеяння, а таксама асобы ці прадмета, якія з’яўляюцца аб’ектам дзеяння.
Ісці на працу.
Запланаваць сустрэчу на вечар.
Затрымаць погляд на субяседніку.
Вынесці пытанне на агульны сход.
II. з В.
1. Ужыв. пры абазначэнні тэрміну, прамежку часу.
Запас на зіму.
Спазніцца на гадзіну.
2. Ужыв. для абазначэння прадмета, які з’яўляецца прыладай, інструментам, сродкам для якога-н. дзеяння.
Узяць на буксір.
Зашпіліць на ўсе гузікі.
3. Ужыв. пры абазначэнні колькасці, меры, якія вызначаюць межы чаго-н.
Наваколле відаць на пяць кіламетраў.
Работы на гадзіну.
4. Ужыв. пры ўказанні на мэту, прызначэнне якога-н. дзеяння, прадмета.
Спяшацца на дапамогу.
Сабрацца на вячэру.
Лес на будоўлю.
5. Ужыв. пры абазначэнні спосабу дзеяння, стану.
Расказваць на памяць.
Паверыць на слова.
Зрабіць на свой густ.
III. з М.
1. Ужыв. пры абазначэнні спосабу ўтварэння дзеяння або характару выяўлення працэсу.
Поўзаць на карачках.
Усё рабіць на хаду.
2. Ужыв. для абазначэння прадмета, пры дапамозе якога ўтвараецца дзеянне.
Смажыць на алеі.
Рухавік працуе на бензіне.
3. Пры паўтарэнні назоўнікаў паказвае на наяўнасць вялікай колькасці чаго-н. (разм.).
Лата на лаце.
Калдобіна на калдобіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
махлява́нне, ‑я, н.
Разм. Паводзіны, спосаб дзеяння махляра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Hándlungsweise
f -, -n спо́саб дзе́яння; учы́нак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Aktiónsausschuss
m -es, -schüsse камітэ́т дзе́яння
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Aktiónskomitee
n -s, -s камітэ́т дзе́яння
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Árbeitsfeld
n -es, -er сфе́ра дзе́яння
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гасі́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Назва розных прыстасаванняў для гашэння агню, святла і пад.
2. Прыстасаванне для аслаблення або ліквідацыі дзеяння чаго-н. (спец.).
|| прым. гасі́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тры́лер, -а, мн. -ы, -аў, м.
Кніга ці фільм з займальным дэтэктыўным сюжэтам, які трымае чытача ці гледача ў напружанні, з хуткім і непрадказальным развіццём дзеяння.
|| прым. тры́лерны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аднакра́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць аднакратнага. Аднакратнасць дзеяння. Аднакратнасць дзеяслова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ну¹, выкл.
Ужыв. пры падахвочванні да якога-н. дзеяння, а таксама пры здзіўленні, абурэнні, пагрозе і іншых пачуццях.
Ну, расказвай!
Ну, годзе ўжо спаць.
Ну і надвор’е ж сёння!
Ну, помні!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)