схематызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Падаць (падаваць)3 апісаць (апісваць), паказаць (паказваць) што‑н. у схематычным адцягнена-спрошчаным выглядзе, у агульных рысах. Скажуць: мы схематызуем вобраз, мы адрываем інтымнае жыццё чалавека ад яго грамадскай сутнасці. Думаем, што такія закіды не маюць пад сабой ніякай падставы. Бярозкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэкласава́ны

(фр. déclassé)

які страціў сувязь са сваім класам, не ўдзельнічае ў грамадскай вытворчасці, апусціўся ў маральных адносінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

стратэ́г

(гр. strategos)

1) палкаводзец, знаўца стратэгіі;

2) перан. чалавек, які валодае майстэрствам кіраўніцтва грамадскай і палітычнай барацьбой.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ячэ́йка ж.

1. Zélle f -, -n; Másche f -, -n (у сетцы);

со́тавая ячэ́йка Hónigwabe f -, -n;

2. (грамадскай арганізацыі) Zélle f -, -n;

3. вайск. Schützenloch n -(e)s, -löcher

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

курс¹, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Напрамак руху, шлях (карабля, самалёта і пад.).

Самалёт узяў к. на поўдзень.

2. перан. Кірунак якой-н. палітычнай, грамадскай дзейнасці.

К. на раззбраенне.

Знешнепалітычны к.

3. Цана, па якой прадаюцца (купляюцца) каштоўныя паперы, валюта.

Валютны к.

Змагацца за ўстойлівы к. рубля.

◊

У курсе чаго (быць) і ў курс чаго (увайсці, увесці) — пра дасведчанасць у чым-н.

|| прым. курсавы́, -а́я, -о́е.

К. рух.

Курсавая табліца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бібліятэ́ка, -і, ДМ -тэ́цы, мн. -і, -тэ́к, ж.

1. Установа, якая збірае і захоўвае кнігі для грамадскага карыстання.

Нацыянальная б.

Беларусі.

2. Збор кніг, якія з’яўляюцца прыватнай або грамадскай уласнасцю, а таксама памяшканне, дзе яны захоўваюцца.

Б. вучонага.

3. Назва серыі кніг пэўнай тэматыкі.

Б. паэта.

Б. настаўніка.

|| памянш. бібліятэ́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 3 знач.).

|| прым. бібліятэ́чны, -ая, -ае.

Бібліятэчная справа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гумані́зм, ‑у, м.

1. Светапогляд, прасякнуты любоўю да чалавека, клопатамі аб дабрабыце людзей і развіцці ў іх высокіх маральных якасцей. Сацыялістычны гуманізм.

2. Прагрэсіўны рух грамадскай думкі эпохі Адраджэння, які ахапіў філасофію, літаратуру, мастацтва таго часу і быў накіраваны супроць феадальнай ідэалогіі, рэлігійнага дагматызму і які абвясціў прынцып свабоднага развіцця асобы.

[Ад лац. hymanus — чалавечны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цывіліза́цыя, ‑і, ж.

1. Узровень грамадскага развіцця матэрыяльнай і духоўнай культуры, дасягнуты якой‑н. грамадскай фармацыяй. Антычная цывілізацыя. Сучасная цывілізацыя. □ [Касовіч] хацеў адшукаць вытокі элінскай цывілізацыі. «Маладосць».

2. Культура, прагрэс, асвета. Кожны чацвёрты жыхар .. [Беларусі] заплаціў сваім жыццём за нашу перамогу [у Вялікай Айчыннай вайне], за выратаванне цывілізацыі. Бугаёў.

3. Спец. Ступень грамадскага развіцця, наступная пасля варварства.

[Ад лац. civilis — грамадзянскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мента́льнасць

(ад ментальны)

духоўнасць; характэрны для асобы або грамадскай групы спосаб мыслення, яго сацыяльная і біялагічная абумоўленасць; склад розуму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

зна́чнасць, ‑і, ж.

1. Значная велічыня, вялікі намер і пад. Значнасць адлегласці. Улічыць значнасць сіл ворага.

2. Важнае значэнне; важнасць. Вялікія поспехі беларускай прозы ў 20‑я гады тлумачацца яе глыбокай жыццёвасцю і грамадскай значнасцю. Пшыркоў. [У дэкадэнтаў] цяга да вобразаў магіл, імглы, туману была ўвогуле адмаўленнем значнасці жыцця, сімвалам яго бязмэтнай марнасці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)