*Расчахну́ць, росчахну́ць ’расхапаць; разарваць’ (ТС), русчахну́ты ’разадраць, раскалоць удоўж (два ствалы, дзве галіны)’, русчахну́тысь ’разадрацца’ (брэсц.), расчахну́цца (рошчэхну́цца) ’разбіцца’ (хойн., ГЧ). Вытворнае ад чахаць (гл.), што да гукапераймання чах, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паабраза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абрэзаць усё, многае. Паабразаць вяроўкі. □ Усё тут было прыбрана, дагледжана. На яблынях паабразалі сухія галіны, сабралі ў кучы мінулагодняе лісце. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біялагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да біялогіі. Біялагічная навука. Біялагічная актыўнасць глебы. Біялагічная каштоўнасць кармоў. // Такі, дзе займаюцца даследаваннямі з галіны біялогіі. Біялагічная станцыя. Біялагічны кабінет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́сіць, -ве́шу, -ве́сіш, -ве́сіць; -ве́шаны; зак., што.
1. Павесіць у розных месцах, развешаць (разм.).
Р. сушыць бялізну.
2. Шырока, у розныя бакі раскінуць (галіны).
Клён развесіў сваё голле.
◊
Развесіць вушы (разм., іран.) — слухаць што-н. з цікавасцю і даверлівасцю.
Развесіць губы (разм., іран.) — быць пасіўным, безуважным.
|| незак. разве́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спле́сціся, спляту́ся, спляце́шся, спляце́цца; спляцёмся, сплецяце́ся, спляту́цца; сплёўся, спляла́ся, -ло́ся; спляці́ся; зак.
1. Пераплесціся, злучыцца (пра што-н. гібкае, што ўецца).
Галіны бярозы спляліся.
2. перан. Цесна злучыўшыся, счапіцца.
Рукі спляліся.
3. Уявіцца, узнікнуць у свядомасці.
Так дзіўна сплялося ўсё ў сне.
|| незак. сплята́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. спляце́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паабсяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абсячы ўсё, многае. Паабсякаць сухія галіны на дрэвах. □ Прайшоўшы ў самы канец каменнага рыштка,.. [Цімох] кельмай паабсякаў мох і зірнуў на тарэц. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паты́цкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Тыцкацца некаторы час; тыцнуцца некалькі разоў. І дзіця, мабыць, адчула ласку — яно патыцкалася, патыцкалася тварыкам у цвёрдыя Галіны грудзі і заснула. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́сісты, ‑ая, ‑ае.
Які мае шырока раскінутыя і навіслыя галіны (пра дрэва, куст). Вочы мне заступіла бяроза, развесістая, зялёная, жывая. Пташнікаў. Мікіта Мінавіч ляжаў пад развесістым кустом. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгалі́ніцца, ‑ніцца; зак.
Пайсці ў галіны, даць вялікае голле (пра дрэвы). — А перасадзіце .. [ліпу] на сонца, дык убачыце, як хутка разгалініцца. Асіпенка. Сад ужо шмат выгнаў угару, разгалініўся. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вецвійка ’галінка’ (КТС, І. Гурскі). Дэмінутыўнае новаўтварэнне ад вецце (гл.); ‑в‑ з’явілася ў выніку распадабнення ‑ц‑, відавочна, пад уплывам рус. ветвь; параўн. бел. вецціка ’галінкі’ (Нас.), таксама смал. зборн. ветвейко ’вецце, галіны дрэў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)