2. Трапіць у бяду, непрыемную справу. [Фіма:] — Будзем прадаваць пралескі.. Ніхто з дэлегатаў сходу не ведае, дзе будзе збор. Такому чалавеку кажы: «Налева, да канца квартала». Бора там да трэцяга пашле, а трэці — да чацвёртага... Глядзі, не ўляпайся!..Баранавых.
3. Закахацца ў каго‑н. [Васіль:] — Зоська, бач, так уляпалася ў Рыгора, што ані рады; вунь лісты ад яго мае, ды што...Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ДАВІ́Д БУДАЎНІ́К, Давід IV Георгіевіч (каля 1073 — студз. 1125),
грузінскі цар [1089—1125]. З дынастыі Багратыёнаў. Аб’яднаў груз. княствы ў адзіную цэнтралізаваную дзяржаву. У 1907 спыніў плату даніны сельджукам і аднавіў незалежнасць Грузіі. Далучыў да сваіх уладанняў Кахеты, Эрэты (1104) і інш. землі. У 1121 у Дыдгорскай бітве груз. войскі перамаглі кааліцыю мусульманскіх правіцеляў. У 1122 пасля вызвалення Тбілісі Давід Будаўнік перанёс сюды сталіцу з Кутаісі. Вёў барацьбу за цэнтралізацыю ўлады, стварыў пастаяннае войска, падпарадкаваў сабе феадалаў, царкву і гарады. У 1123—24 вызваліў ад сельджукаў Шырван і г.Ані. Надаваў вял. значэнне буд-ву гарадоў, дарог, мастоў, садзейнічаў развіццю асветы, заснаваў акадэмію і манастыр у Гелаты. За сваю дзейнасць празваны Будаўніком.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
зва́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Афіцыйна прысвоенае найменне, якое вызначае ступень заслуг, службовага становішча, кваліфікацыі ў галіне якой-н. дзейнасці.
Воінскія званні.
Вучонае з.
2. Ганаровае найменне як адна з форм узнагароды і заахвочвання для далейшых поспехаў дзеячаў працы, навукі, культуры і інш.
З.
Героя Сацыялістычнай Працы.
З. народнага артыста Беларусі.
3. У дарэвалюцыйнай Расіі — аднесенасць да якой-н. грамадскай групы са спадчыннымі правамі і абавязкамі; саслоўе.
Ён з духоўнага звання.
Купецкае з.
4. У дарэвалюцыйнай Расіі — узаконенае абазначэнне службовага становішча па табелі аб рангах; чын.
Быў калежскім асэсарам.
Ён меў з. камер-юнкера.
◊
Адно званне (разм.) — пра тое, што не адпавядае свайму найменню.
Адно з., што горад, а на самай справе — пасёлак.
Ані званнякаго-чаго (разм.) — і ў паміне няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
угаво́р, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. угаворваць — угаварыць. — Адпачыў бы, сынку! Мы і без цябе ўправімся... — Але Кастусь не зважаў на матчыны ўгаворы: з ахвотаю завіхаўся на дрывотні.С. Александровіч.Мае ўгаворы ані не памагалі, а, наадварот, яшчэ болей разжальвалі.Сачанка.
2. Узаемная дамоўленасць аб чым‑н., умова. Па маўкліваму ўгавору і маці і сын да .. [скрыпкі] амаль не дакраналіся.Даніленка.[Віктар:] — Мы сюды ехалі спецыяльнасць пабыць, а нас на катлаван паставілі. Такога ўгавору не было.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шмана́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., без дап., накаго-што і здадан.сказам.
У выразе: (і) не шманае — не звяртае ніякай увагі, не рэагуе на каго‑, што‑н., захоўвае поўны спакой. — І дзе ты гэтак налупіўся, Каб ты смалы ўжо быў напіўся. Ото натура! — жонка лае, А ён [Міхал] смяецца, не шманае.Колас.— Старэйшы [сын] і не шманае, што заўтра на вайну пойдзе, а меншы — дзіцё...Чарнышэвіч.І не шманаюць [жывёлы], што плывуць. Вада, а страху — ані знаку.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
muscle
[ˈmʌsəl]1.
n.
1) му́скул -а m.; мы́шца f.
2) сі́ла, моц f.
3) to not move a muscle — ані́ зварухну́цца
2.
v., Sl. to muscle in
сі́лай уці́снуцца куды́-н.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
маладзён, ‑а, м.
Абл.
1. Непаўналетні чалавек, хлапец. Быў я тады зусім зялёны, Худы і кволы маладзён.Кусянкоў.// Пра маладога чалавека наогул. І хоць не да твару чалавеку ў маім узросце хвалявацца перад маладзёнам, але я не стрымаўся і ўскіпеў.Васілёнак.[Мароз] і на хвіліну не хацеў уявіць сабе, што гэты маладзён — хто б ён, нарэшце, ні быў — адважыцца пярэчыць яму, сакратару райкома.Лобан.
2.узнач.вык. Малавопытны па маладосці чалавек. Трахім ані не верыў доктару — надта ж маладзён ён быў.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
least
[li:st]1.
adj.
найме́ншы
2.
n.
найме́ншае -га n.
at (the) least — прына́мся, прына́мсі, са́ма ме́ней
not in the least — ані́
3.
adv.
найме́нш
last but not least — апо́шні, але ня ме́нш ва́жны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
none
[nʌn]1.
pron.
1) нія́кі, ніво́дзін
None of these is a typical case — Ніво́дзін з гэ́тых выпа́дкаў не тыпо́вы
2) ніхто́, нішто́
None have arrived — Ніхто́ не прыйшо́ў
None of them knows it — Ніхто́ зь іх ня ве́дае гэ́тага
This is none other but brass — Гэ́та нічо́га і́ншага, як лату́нь
2.
adv.
ані́, зусі́м не
Our supply is none too great — Наш запа́с ані́ не завялі́кі
none the less — тым ня менш
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)